Op zaterdag 16 maart a.s. om 20:00 uur zingt Oratoriumkoor Euphonia in de Rhenense Cunerakerk Bachs Johannes Passion BWV 245. Medewerking verlenen het Barokorkest Cappella Maria Barbara en vijf gerenommeerde vocale solisten onder leiding van dirigent Bas Ramselaar.
Sinds begin december jl. studeren de zangeressen en zangers van Euphonia iedere dinsdagavond intensief aan de vele koordelen en koralen uit de Johannes Passion. En afgelopen zaterdag tijdens de studiedag werden de puntjes op de -i- gezet.
Dirigent Bas Ramselaar vertelt: “Nu de noten goed zijn ingestudeerd komt het aan op verdieping en voordracht. Versta je, begrijp je als koorzanger wat je zingt? En hoe krijg je de beoogde visie van Bach over het Lijdensevangelie van Johannes over het voetlicht? Hoe vertolken we dit meesterwerk met bijna 70 zangers zo evenwichtig en oprecht mogelijk?”
“Ik hecht aan een juiste uitspraak van de gezongen teksten (in het Duits) en de zuivere koorklank, maar het is daarbij belangrijk dat alle zangers zich betrokken voelen en niet alleen maar zangtechnische instructies opvolgen.”
“Euphonia is een amateurkoor met leden tussen de 15 en 86 jaar. Ik vind het bewonderenswaardig dat met deze gezellige club – met hart voor elkaar en voor het zingen – het lukt om zo’n gecompliceerd werk als Bachs Johannes Passion uit te voeren.”
“Graag vertel ik tijdens zo’n studiedag wat meer over de achtergrond en betekenis van de Johannes:
zo combineerde Bach een aanzienlijk deel uit het Lijdensverhaal – ‘Zeig’ uns durch deine Passion’ – met een interpretatie van het evangelie van Johannes om zo de soevereiniteit van Jezus Christus – ‘Herr, unser Herrscher’ (Psalm 8) – te illustreren. In het grootse openingskoor wordt de lofzang gezongen, maar klinken ondertussen bij de fluiten en hobo’s de dissonante klanken van het ‘Kreuzige, kreuzige’ en bij de basso continuo-instrumenten het eentonige wegtikken van de eindtijd.”
“Ieder koor en ieder koraal bekijken we samen en geef ik een typering mee, een steekwoord, zodat we daarin als met één stem zingen: hier zingt het koor de rol van dienaren van de hogepriesters, die hun opdracht uitvoeren: zakelijk! Want ze zoeken ‘Jesum von Nazareth’; verderop ontmaskert het koor Petrus als een leerling van Jezus. Hevig verontwaardigd zeggen zij: ‘Bist du nicht seiner Jünger einer’?; even later vertolkt het koor de hogepriesters en Schriftgeleerden als ze Jezus overleveren aan Pilatus: kwaadaardig!
Vervolgens klinkt het ophitsende koor ‘Nicht diesen, sondern Barrabam’: het valse opruiende volk, dat Pilatus dreigt hem te laten afzetten door de Romeinse keizer Tiberius: ‘…so bist du des Kaisers Freund nicht’. En tenslotte is het koor een viertal Romeinse soldaten: onverschillig! Want zij dobbelen om de kleren van de inmiddels gekruisigde Jezus.
Daarnaast zingt het koor het openings- en slotkoor plus de twaalf kerkliederen (koralen) en daarin zijn de zangers helemaal zichzelf, betrokken, biddend en beschouwend.” “Je zou bijna denken dat het hier gaat om een soort opera van Bach, maar niets is minder waar!
De Johannes Passion werd op Goede Vrijdag 7 april 1724, nu 300 jaar geleden, opgenomen in de Vesperliturgie van de Lutherse eredienst in de Nicolaikirche in Leipzig. De muziek klonk dus binnen de liturgische context, en wel in twee delen: het eerste deel ter voorbereiding van de prediking en het tweede deel moest vervolgens de verkondiging nog eens muzikaal uitbeelden.
Na de eerste uitvoering in 1724 heeft Bach zijn Johannes Passion nog minstens vier maal bewerkt. De laatste bewerking dateert uit 1749, één jaar voor zijn dood.”
Van harte aanbevolen!
Bas Ramselaar
Informatie en kaarten: www.euphonia-rhenen.nl
